کد مطلب:29521 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:89

نشانه های تدبیر












5041. امام علی علیه السلام - در یادكرد عظمت خداوند عزّوجل -:... آن كه از باطن كارهای پوشیده آگاه است، و به خاطر نشانه های تدبیری كه در آفریده هایش دیده می شود، در خِرَد ما آشكار است؛ آن كه پیامبران درباره او مورد پرسش قرار گرفتند، و آنان، وی را به اندازه و جزء، وصف نكرده اند؛ بلكه او را به كارهایش توصیف كرده اند و با نشانه هایش به سوی وی راهنمایی كرده اند.

خِرَد اندیشه وران، نمی تواند انكارش كند؛ زیرا آسمان ها و زمین و هر آنچه در آن دو و میان آن دو است، آفریده اویند، و او سازنده آن هاست، هیچ بازدارنده ای نمی تواند مانع قدرتش شود.[1].

5042. امام علی علیه السلام - در یادكردِ عظمت خداوند -: از ملكوت قدرتش و شگفتی هایی كه آثار حكمتش گویای آنهاست و اعتراف نیازمندانه خلایق به این كه او به نگهداشتِ قدرتش آنها را نگه داشته است، چیزهایی به ما نشان داد كه ما را به ضرورت وجود برهان بر شناختش راهنمایی كرد، و نوآوری هایی كه آثار صنعت او و نشانه های حكمت او به وجود آورده اند، نمایان گشت.

از این رو، هر آنچه آفریده، حجّت و دلیل بر وجود او شده است، گرچه آفریده ای گُنگ باشد. حجّت او، با تدبیر، گویاست و دلالتش بر پدیدآورنده، برپاست.[2].

5043. امام علی علیه السلام: سپاسْ خدایی را كه از باطن امور پوشیده، خبر دارد و نشانه های آشكار، بر وی دلالت می كنند و چشم بینا از دیدنش ناتوان است. نه چشمِ آن كه او را نمی بیند، منكرش می شود، و نه دلِ آن كه به او باور دارد، او را می بیند... پس او كسی است كه نشانه های جهان هستی گواهانِ اعتراف دلِ كسانی هستند كه [ به زبان، او را] انكار می كنند.[3].

5044. امام علی علیه السلام: با ساخته های خدا، بر [ وجود] او استدلال می شود، و به وسیله خِرَدها، شناخت او شكل می گیرد، و با اندیشیدن، حجّت های او اِقامه می گردد، با ره نمودن ها شناخته شده است، و با برهان های آشكار، مشاهده شده است.[4].

5045. امام علی علیه السلام - درباره آفریدگان -: سازنده شان به وسیله آنها بر خِرَدها تجلّی پیدا می كند.[5].

5046. امام علی علیه السلام: سپاسْ خدایی را كه به وسیله آفرینش خود، برای آفریدگانش متجلّی شده، و به سبب حجّت هایش، برای دل های آنان، آشكار گشته است.[6].

5047. امام علی علیه السلام: به وسیله نشانه هایی كه از تدبیر استوار و قضای محكم [ خود ]به ما نشان داده، برای خِردها آشكار شده است.[7].

5048. امام علی علیه السلام: سپاسْ خدایی را... كه ذهن ها او را درك می كنند، امّا نه با احساس، و دیدنی ها بر او گواهی می دهند، امّا نه با حضور او [ در كنارشان]، و وهم ها بر او احاطه ندارند، بلكه برای آنها در دیگر آفریده ها تجلّی می یابد.[8].

5049. امام علی علیه السلام: در گواه های روشنی كه بر ظرافت آفرینش و عظمت قدرتش اقامه كرده، چیزهایی است كه خِرَدها به موجب آنها به وجودش معترف اند و تسلیم می شوند، و [ نیز] این كه در گوش های ما بانگ دلایل او بر یگانگی اش در پیچید.[9].

5050. امام علی علیه السلام - در برابر كلام جاثلیق، در مناظره اش با ایشان كه گفت: از خداوند متعال به من خبر بده. آیا به نظر تو او به وسیله حواس، درك می شود تا رهجویی كه در پیِ اوست، [ برای دست یافتن به او ]حواس را به كار گیرد؟ و اگر این طور نیست، پس راه شناخت او چیست؟ -:

خداوندِ ملكِ جبّار، برتر از آن است كه با اندازه و مقدار، توصیف شود یا حواس، او را درك كنند و یا با مردم، مقایسه شود. و راه شناخت او مخلوقات او هستند كه روشنی بخش خِرَدهایند و اهل تفكّر را به آنچه كه پیش او مشهود و معقول است، راهنمایی می كنند.[10].

5051. امام علی علیه السلام - هنگامی كه درباره اثبات صانع از وی پرسیدند -: سِرگین شتر، دلالت بر شتر دارد و سِرگین درازگوش، دلالت بر درازگوش دارد، و ردّپا، دلالت بر رونده می كند. حال، چگونه این گستره عالم بالا به این ظرافت و پایگاه عالم پایین به این ضخامت، بر آن لطیفِ آگاه، دلالت نمی كنند؟![11].

5052. امام علی علیه السلام: در شگفتم از كسی كه آفریده های خدا را می بیند و باز در خدا شك می كند.[12].

5053. التوحید - به نقل از سلمان فارسی -: جاثلیق از علی علیه السلام پرسید: به من بگو: آیا خدا را به وسیله محمّدصلی الله علیه وآله شناختی یا محمّدصلی الله علیه وآله را به وسیله خداوند عزّوجل؟

علی بن ابی طالب علیه السلام فرمود: «خدا را به محمّدصلی الله علیه وآله نشناختم؛ بلكه محمّدصلی الله علیه وآله را به وسیله خدای عزّوجل شناختم، آن گاه كه او را آفرید و در او اندازه ای از نظر طول و عرض قرار داد.

پس با دلیل و الهام و اراده خداوند، دریافتم كه او (محمّدصلی الله علیه وآله) آفریده و پرورده [ خداوند] است، چنان كه به فرشتگان، فرمانبریِ از خود را الهام كرد و بدون [ عارض شدن] تشبیه و بیان چگونگی، ذاتِ خویش را به آنان شناسانْد».[13].

5054. امام علی علیه السلام - در بسیاری اوقات، پس از فارغ شدن از نماز شب -: گواهی می دهم كه آسمان ها و زمین و آنچه بین آن دو است، نشانه هایی هستند كه بر تو دلالت می كنند، و گواهانی هستند كه به آنچه به آن فرا خواندی، گواهی می دهند.

هر آنچه كه حجّت تو را نشان می دهد و به پروردگاری تو گواهی می دهد، به آثار نعمت و نشانه های تدبیر تو نشاندار شده است. بدین آثار است كه بر بندگانت برتری یافته ای، و از رهگذر شناخت تو، چیزهایی به دل ها رسیده است كه موجب آرامش آنها از وحشت فكر می شود، و آنها را از پرتاب [ تیر] استدلال، حفظ می كند.

از این رو، دل ها با معرفتشان و عشقشان به تو، گواه بر این هستند كه وَهْم ها هرگز تو را فرا نمی گیرند، و خِرَدها و دیده ها هرگز تو را در نمی یابند.[14].

5055. امام علی علیه السلام - به هنگام دیدن هلال ماه -: ای آفریده مطیع، [ ای] رونده سریع، [ ای] در رفت و آمد در فلكِ تدبیر، [ ای] دگرگون شونده در برج های تقدیر!

به آن كه به وسیله تو تاریكی ها را نورانی كرده و ناپیداها را روشن ساخته و تو را نشانی از نشانه های پادشاهی خود قرار داده، و با زیادی و كمی و طلوع و غروب و نور افشانی و گرفتگی، تو را به كار گرفته است، ایمان آوردم. در همه اینها، گوش به فرمان اویی و به سوی خواسته اش شتابان.

منزّه است او! چه نیكو تدبیر كرده است! و چیزهایی را كه در ملكش ساخته است، چه نیكو ساخته است! و تو را هلال ماهی جدید، برای كاری نو، قرار داده است. خداوند، تو را هلال امنیّت و ایمان و سلامت و اسلام، قرار دهد؛ هلال ایمنی از بیماری ها و سلامتی از بدی ها!

خداوندا! ما را هدایت یافته ترین كسانی قرار ده كه [ هلال] بر وی می تابد، و پاك ترین كسانی كه به آن می نگرند، و بر محمّدِ پیامبر و خاندان او درود فرست. خداوندا! در حقّ من [ چنین و چنان كن] ای مهربان ترینِ مهربانان![15].









    1. الكافی: 7/141/1، التوحید: 1/31.
    2. نهج البلاغة: خطبه 91، التوحید: 13/52، بحار الأنوار: 90/107/57.
    3. نهج البلاغة: خطبه 49، بحار الأنوار: 36/308/4.
    4. جامع الأخبار: 14/35، روضة الواعظین: 25، الإرشاد: 223/1، الاحتجاج: 114/475/1.
    5. نهج البلاغة: خطبه 186، تحف العقول: 66، الاحتجاج: 116/476/1.
    6. نهج البلاغة: خطبه 108.
    7. نهج البلاغة: خطبه 182، بحار الأنوار: 13/308/77.
    8. نهج البلاغة: خطبه 185، الاحتجاج: 117/480/1.
    9. نهج البلاغة: خطبه 165، بحار الأنوار: 1/30/65.
    10. الأمالی، طوسی: 382/220، الخرائج والجرائح: 14/555/2.
    11. جامع الأخبار: 13/35، بحار الأنوار: 27/55/3.
    12. نهج البلاغة: حكمت 126، خصائص الأئمّة: 101.
    13. التوحید: 4/286، بحار الأنوار: 9/272/3.
    14. شرح نهج البلاغة: 1/255/20.
    15. كتاب من لا یحضره الفقیه: 1847/101/2.